اثر کلسی تریول (۱,۲۵(oh)۲d۳) در کنترل اختلال تحمل گلوکز در بیماران همودیالیزی

مقدمه: اختلال تحمل گلوکز و مقاومت به انسولین از عواقب شناخته شده در نارسایی مزمن کلیوی است. اگرچه انجام همودیالیز های مداوم باعث بهبود آشکاری در اختلال متابولیسم گلوکز ناشی از اورمی می شود ولی این اختلال کاملاً به حالت طبیعی بر نمی گردد. به نظر می رسد کاهش ویتامین d و هیپرپاراتیروئیدی ثانویه در اختلال تحمل گلوکز و مقاومت به انسولین بیماران دخیل باشد. از طرفی مطالعه های جدید بر نقش ویتامین d فعال در عملکرد درون ریز پانکراس تأکید دارند. این مطالعه با هدف بررسی اثر درمانی کلسی تریول خوراکی (ویتامین d فعال) در میزان تحمل گلوکز و مقاومت به انسولین و هم چنین میزان عملکرد سلول بتای پانکراس طراحی شد. مواد و روش ها: مطالعه در 65 بیمار همودیالیزی انجام شد. از این بیماران بر اساس معیارهای ورود و خروج، 27 بیمار انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند. 13 بیمار با کلسی تریول خوراکی (5/0 میکروگرم در روز) به مدت 8 هفته درمان شدند و 14 بیمار اورمیک همودیالیزی طی این 8 هفته به عنوان گروه شاهد پلاسبو دریافت کردند. در تمام افراد گلوکز پلاسمای ناشتا، انسولین ناشتا، لیپید ها، کلسیم، فسفر، hba1c و pth قبل و بعد از 8 هفته اندازه گیری شد. مقاومت به انسولین با روش homa-ir و عملکرد سلول بتا با homa sec در تمام بیماران محاسبه و یافته های قبل و بعد از درمان با هم مقایسه شدند. یافته ها: در گروه درمان شده با کلسی تریول، کاهش در میزان hba1c (0/0=p)، homa–ir(035/0=p)، کلسترول تام (037/0=p) و تری گلیسیرید (036/0=p) و افزایش در میزان کلسیم (014/0=p) از نظر آماری معنی دار بود ولی تغییر در سایر متغیر ها از نظر آماری معنی دار نبود. در گروه کنترل افزایش واضحی در سطح قند خون ناشتا (002/0=p) hba1c، (004/0=p) و homa ir (036/0=p) و کاهش قابل ملاحظه ای در عملکرد سلول بتا (032/0=p) پس از گذشت هشت هفته ملاحظه شد. تغییر در سایر متغیر ها از نظر آماری معنی دار نبود. نتیجه گیری: به نظر می رسد ویتامین d فعال باعث بهبود متابولیسم کربوهیدرات ها بیشتر از طریق اثر بر بهبود مقاومت به انسولین در بیماران همودیالیزی می شود.